กระทู้ธรรม

ห้องนี้เรียบร้อยที่สุด   

สุขํ ยาว ชรา สีลํ. ศีลนำสุขมาให้ตราบเท่าชรา.            บัดนี้จักได้พรรณนาเนื้อความแห่งพุทธศาสนสุภาษิตที่ได้ลิขิตไว้เบื้องต้นนี้ พอเป็นแนวทางแห่งการศึกษาและปฏิบัติ สืบต่อไป            ผู้มีศีล คือผู้ที่มีจิตใจเต็มไปด้วยกุศลธรรม เป็นผู้มีปกติกาย วาจา ใจ ที่เป็นปกติ ไม่เบียดเบียนผู้อื่นให้ได้รับความเดือดร้อน เป็นธรรมดาในโลกนี้ ถ้าเราไม่ไปเบียดเบียนผู้อื่น เราก็จะไม่ถูกเบียดเบียนด้วยเช่นกัน ตัวเรารักตัวกลัวตายฉันใด สัตว์ทั้งหลายในโลกนี้ก็รักตัวกลัวตายฉันนั้น เช่นกัน การดำรงชีวิตก็จะมีแต่ความสุข หากสังคมใดมีแต่คนที่ไม่มีศีล มีการทำร้ายกัน เบียดเบียนกันอยู่เป็นประจำ สังคมนั้นย่อมไม่มีความสุข เพราะต้องคอยระมัดระวังภัยอันตรายอยู่ตลอดเวลา ดังนั้น ผู้มีปัญญาพึงรักษาศีล เพราะว่าศีลนำมาซึ่งความสุข สมดังพุทธศาสนสุภาษิตที่มาใน ขุทฺทกนิกาย อิติวุตฺตก ว่า สีลํ รกฺเขยฺย เมธาวี. นักปราชญ์พึงรักษาศีล            นักปราชญ์ คือผู้ที่มีปัญญาในทางที่...

    โอวเทยฺยานุสาเสยฺย     อสพฺภา จ นิวารเย สตํ หิ โส ปิโย โหติ     อสตํ โหติ อปฺปิโย.              บุคคลควรเตือนกัน ควรสอนกัน และป้องกันจากคนไม่ดี เพราะเขาย่อมเป็นที่รักของคนดี แต่ไม่เป็นที่รักของคนไม่ดี              ในสังคมของคนเรานั้นมีทั้งคนดีและคนไม่ดี คนดีส่วนใหญ่มักถูกเบียดเบียนจากคนไม่ดี เช่นการถูกเอารัดเอาเปรียบ หรือการถูกรังแก การถูกทำร้าย เป็นต้นบุคคลใดที่มีกัลยาณมิตร คือมิตรที่ดี ซึ่งในที่นี้หมายถึงทั้งเพื่อน พี่น้อง ครูบาอาจารย์ พ่อแม่ เป็นต้นซึ่งเป็นผู้ที่มีความปรารถนาดีต่อเรา เรียกว่าเป็นกัลยาณมิตรทั้งนั้น แม้ตัวเราเองก็ตามก็ต้องทำตัวเป็นกัลยาณมิตรของคนอื่นเช่นเดียวกัน คือต้องคอยเตือนกัลยาณมิตรของเราให้มีสติ มีศีล มีปัญญา ระมัดระวังอันตรายที่จะเกิดมีขึ้นจากคนไม่ดี ที่จะมาหลอกลวง หรือทำร้าย เมื่อต่างคนต่างคอยช่วยเหลือเกื้อกูลกันอย่างนี้ ชีวิตของคนเราย่อมได้รับความสุข

  ยถา วาริวหา ปูรา     ปริปูเรนติ สาครํ                                              เอวเมว อิโต ทินฺนํ      เปตานํ อุปกปฺปติ.                         ห้วงน้ำที่เต็ม ย่อมยังสาครให้เต็มได้ ฉันใด ทานที่ให้แต่โลกนี้ ย่อมสำเร็จแก่ผู้ละไปแล้ว ฉันนั้น             บัดนี้จักได้พรรณนาเนื้อความแห่งพุทธภาษิตที่ได้ลิขิตไว้ เป็นนิกเขปบทเบื้องต้นนั้น พอเป็นแนวทางแห่งการศึกษาและปฏิบัติต่อไป             คำว่าทาน คือการให้ หรือการสละแบ่งปันสิ่งของของตนเพื่อให้เป็นประโยชน์แก่ผู้อื่น ถือเป็นการละกิเลสอย่างหยาบคือความตระหนี่ ที...

  สติมโต สทา ภทฺทํ. ผู้มีสติ มีความเจริญทุกเมื่อ           บัดนี้จักได้พรรณนาเนื้อความแห่งธรรมภาษิตที่ได้ยกขึ้นไว้เป็นนิกเขปบทเบื้องต้นนี้ พอเป็นแนวทางแห่งการศึกษาและปฏิบัติสืบไป           ความว่า ผู้มีสตินั้น หมายความว่าเป็นผู้รู้ตัวอยู่ตลอดเวลา ว่าตนเองนั้นกำลังทำอะไรอยู่ เช่นกำลังเรียนหนังสืออยู่ กำลังทำการบ้านอยู่ หรือกำลังเล่นอยู่ เป็นต้น การรู้ตัวก็คือการไม่เผอเรอ ทำงานด้วยการเอาใจใส่แต่ในกิจของตน เช่นนักเรียนเมื่อเรียนหนังสือ ก็มีสติรู้ตัวว่าตนกำลังเรียนหนังสือ เมื่อรู้ตัวอยู่ก็ย่อมเอาใจใส่ในบทเรียนและตั้งใจฟังเมื่อครูกำลังสอนหนังสือ ใช้สติปัญญา พินิจพิจารณา คิดตามที่ครูกำลังสอน เมื่อมีสติอยู่ตลอดเวลาอย่างนี้ ย่อมเข้าใจเนื้อหาบทเรียนได้เป็นอย่างดี เมื่อสอบก็สามารถตอบคำถามได้ ทำให้การเรียนหนังสือประสบผลสำเร็จตามที่มุ่งหวัง           แม้ในการใช้ชีวิตประจำวัน คนผู้มีสติในการ ทำ พูด คิด ย่อมให้ผลดีต่อผู้ปฏิบัติ ไม่เผลอทำการงานอันไม่ดี อั...